Ischias
Ischias (ook wel ischialgie genaamd) is een zenuwpijn die begint in de rug en via de bil doorloopt tot in het been. Deze zenuwpijn in het been wordt veroorzaakt door druk ofwel irritatie van de zenuw (de nervus ischiadicus), de langste zenuw van het lichaam.
Tip van de fysiotherapeut: Bij ischias klachten is het erg belangrijk dat je in beweging blijft. Door beweging wordt het herstel bevorderd.
Gespannen, pijnlijke bilspieren kun je ontspannen met onderstaande oefening en een triggerpointbal.
Lees hier de ervaringen van 39 andere personen >>
Lees verder en kom er achter hoe je ischias mogelijk kunt verhelpen met de bovenstaande oefening in combinatie met de massagebal of triggerpoint bal.
De oorzaken van ischias kunnen verschillen, hieronder gaan we verder in op de mogelijke oorzaken. Wij raden aan om contact op te nemen met je fysiotherapeut om te kijken wat de mogelijke oorzaak is van je klachten, hierdoor kan er een doelgerichte behandeling ingezet worden.
Oorzaken van ischias
Het ontstaan van ischias kan verschillende oorzaken hebben. Meestal ontstaan de klachten door een ontstekingsreactie van de zenuw (n. Ischiadicus), echter kunnen klachten ook ontstaan door bedrukken van de zenuw. Veelvoorkomende oorzaken van irritatie of bedrukking van de zenuw zijn:
- Beknelde zenuw in de rug
- Hernia in de lage rug (lumbaal)
- Vernauwing van het wervelkanaal (stenose)
- Artrose
- Zwangerschap
- Verkrampte/gespannen bilspieren
- Overbelasting van de rug
- Een verkeerde lichaamshouding
- Verminderde rompstabiliteit

Wie krijgen last van ischias?
De meeste mensen die last krijgen van ischias zijn tussen de 30 en 50 jaar oud. Vrouwen hebben een grotere kans om ischias-klachten te ontwikkelen tijdens de zwangerschap.
Tijdens de zwangerschap worden met name de ligamenten rond het bekken losser. Ligamenten zijn de banden die stabiliteit moeten geven aan gewrichten.
Doordat de ligamenten losser worden neemt de stabiliteit rond het bekken af. Hierdoor kunnen spierspanningen ontstaan. Deze spierspanning, ofwel hypertonie, kan zorgen voor druk op de zenuw.
Dit kan vervolgens weer zorgen voor de herkenbare uitstralende ischias pijn.
Een van de spieren die vaak een verhoogde spierspanning heeft is de “Piriformis”. Deze kan middels verschillende oefeningen goed behandeld worden. Zelf kun je door middel van een massagebal de bilspieren ontspannen.
Wat zijn de symptomen van ischias?
Over het algemeen veroorzaakt ischialgie klachten aan één zijde van het lichaam. Dit komt doordat de nervus ischiadicus zich splitst in het wervelkanaal, één zenuw gaat naar het linker been en één zenuw gaat naar het rechter been. Na de splitsing in het wervelkanaal ontstaat de bedrukking of irritatie van de zenuw.
De symptomen en mate waarin mensen last hebben verschilt per persoon. Veel voorkomende symptomen zijn:
- Pijn in de lage rug
- Schietende pijn naar het been (pijnscheuten)
- Zenuwpijn in het been
- Pijn in de bilspier
- Brandend gevoel of tintelingen in het been
- Verdoofd gevoel in het been
- Krachtverlies van de been- en/of bilspieren
- Spierkrampen in de been- en/of bilspieren
- Pijn bij het heffen of strekken van het been
Hoe lang duurt ischias?
ischialgie duurt meestal tussen de 6 en 12 weken. Om zo snel mogelijk van de ischias klachten af te zijn is het belangrijk dat je in beweging blijft. Vaak helpt het om contact op te nemen met een fysiotherapeut, deze kan je adviseren over wat je wel en juist niet moet doen.
Neem je met ischias-klachten contact op met je huisarts, dan wordt je in het merendeel van de gevallen doorverwezen naar een fysiotherapeut.
Ons advies is dan ook om direct contact op te nemen met een fysiotherapeut, hierdoor ben je des te sneller van je klachten af.
Bij Spinesport hebben we veel ervaring met verschillende vormen van rugklachten, waaronder ischias en hernia klachten.
Ischias klachten kunnen verschillende oorzaken hebben. Om de precieze oorzaak te achterhalen zal er beeldend onderzoek moeten worden verricht. In het geval van beeldend onderzoek zal er een MRI-scan gemaakt moeten worden.
Echter op basis van het vraaggesprek en de symptomen kan de diagnose vaak al gesteld worden. Waardoor een scan overbodig is.
Daarnaast verandert er in het merendeel van de gevallen niets aan de behandeling. Vandaar dat beeldend onderzoek, een MRI-scan, liever niet gedaan wordt.
Indien je fysiotherapeut of huisarts een indicatie heeft voor een MRI-scan dan zal hij dit kenbaar maken en vervolgens het traject in gang zetten. Over het algemeen wordt geen MRI-scan of operatie uitgevoerd binnen 12 weken.
Uit onderzoek blijkt namelijk dat 75% van de mensen binnen 12 weken hersteld van ischias klachten!
Behandeling van ischias
We weten nu de symptomen en mogelijke oorzaken van ischias, maar hoe kom je van de klachten af?
ischialgie kan langdurig (lage) rugpijn veroorzaken. Bij deze klacht wordt vaak rust voorgeschreven, in combinatie met rekoefeningen, massages en lichte oefeningen.
De oorzaak van de ischias wordt daarmee niet aangepakt, waardoor de kans op een terugval erg groot is.
Spinesport past succesvol OriGENE behandeling toe bij ischias. Bij deze behandeling worden de spieren in de (lage) rug in een veilige omgeving getraind.
Door de behandeling zijn de rugspieren in staat om hun functie weer optimaal te vervullen. De druk en irritatie van de zenuw neemt af en de pijn verminderd.
Naast de OriGENE therapie zul je voor thuis een rekoefening krijgen, welke er voor moet zorgen dat de spierspanning in de desbetreffende spier, de piriformis, afneemt. Om deze rekoefening effectiever te maken kun je gebruik maken van een massagebal.
Indien er een indicatie voor is kan er in overleg “Dry Needling” worden toegepast. Dit is een behandelmethode om spieren te ontspannen.
Let op: Alleen dry needling zal niet voldoende zijn om de oorzaak van de klachten weg te nemen. Hiervoor is spiertraining de beste methode. Om deze reden wordt dry needling bij ons toegepast in combinatie met training.

Ischias of hernia?
Ischias klachten kunnen ontstaan door een hernia. Bij ischias klachten wordt de zenuw, de ischiadicus bedrukt. Deze bedrukking van de zenuw kan ontstaan door een hernia, maar bijvoorbeeld ook door een gespannen bilspier, de piriformis. Dit wordt ook wel het piriformissyndroom genoemd.
Wanneer ischias ontstaat door een hernia zal het gaan om de medische term: Hernia Nuclei Pulposi (HNP). Dit is een uitstulping van een tussenwervelschijf, de stootkussentjes tussen de wervellichamen in de ruggengraat.
Wanneer een discus ofwel tussenwervelschijf uitstulpt dan kan hij tegen de zenuw aandrukken. Door deze druk ontstaan de ischias klachten. Daarnaast kan de zenuwwortel ontstoken raken waardoor zenuwpijn in het been ontstaat.
Ischias en Darmklachten
Wanneer je last hebt van lage rugklachten zoals bijvoorbeeld ischias kan het zijn dat deze klachten ontstaan vanuit de darmen.
Verschillende organen zoals de maag, darmen en lever hebben een “projectiescherm” op de lage rug. Op het moment dat een van deze organen overprikkeld raakt kan het zijn dat je dit voelt in de lage rug.
Wanneer je het idee hebt dat je rugklachten of ischias klachten vanuit een orgaan de oorzaak zijn van je ischias pijn is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts.
Als je last hebt van uitstralende klachten in het been in combinatie met incontinentie dan moet je zo spoedig mogelijk contact opnemen met de huisarts. Indien dit niet tijdig wordt verholpen dan heb je kans op blijvende schade.
Zwangerschapsischias
Uit onderzoek blijkt dat 50-80 procent van de vrouwen tijdens de zwangerschap te maken krijgt met lage rugklachten. Zwangerschapsischias is een veelvoorkomende vorm van lage rugklachten tijdens de zwangerschap.
Doordat de banden rond het bekken losser worden kan er hypertonie ofwel een verhoogde spierspanning ontstaan van de “piriformis”, de piriformis is een spier in de bil. Door de verhoogde spanning kan de piriformis druk uit gaan oefenen op de zenuw, dit noemen we ook wel het “piriformissyndroom”.
Deze spierspanningen/triggerpoints zijn te verminderen door middel van rekoefeningen en training van de lage rugspieren. Voor een beter effect zou je bij de triggerpoints en spierspanningen in onder andere de bil gebruik kunnen maken van een massagebal.

Ischias en Wandelen
Als je last heb van ischias, of rugklachten in het algemeen is het goed om te blijven bewegen. Door de beweging bevorder je de bloedsomloop en daarmee ook het herstel.
Op het moment dat je de rug, de wervels en de spieren daaromheen niet meer belast, zullen ze verzwakken. Door licht in beweging te blijven verzwakt je lichaam minder.
Wandelen is een licht belastende activiteit die je kunt blijven uitvoeren op het moment dat je last hebt van ischias klachten.
Ischias en wandelen gaan dus goed samen! Voer het wel uit naar gevoel, “gematigd bewegen”. Ga niet ineens verre afstanden lopen die je lichaam niet gewend is.
Soms kan wandelen pijnlijk zijn of zelfs niet mogelijk, indien dit het geval is neem dan contact op met je huisarts of fysiotherapeut. Deze kan zorgen voor advies op maat.
Slapen met ischias
Wanneer je last hebt van ischias kan het lastig zijn om door te slapen. Nachtrust is wel erg belangrijk voor het herstel. Probeer gedurende de dag het zitten, staan, lopen en eventueel liggen zo veel mogelijk af te wisselen. Dit bevorderd het herstel.
Voor de nachten let je er op dat je rug niet gedraaid ligt. Dit is eventueel mogelijk door op je zij te liggen met een kussen tussen je benen.
5 Tips bij ischias
Tip 1: Ischias Oefeningen
Ontspan de diepe bilspier ook wel piriformis genaamd. Op het moment dat de diepe bilspier gespannen is kan deze druk op de beenzenuw (ischiadicus) uitoefenen. Dit zorgt voor de vervelende klachten het been.
Het ontspannen van de diepe bilspier kan door middel van een triggerpoint bal en rekoefeningen. Voor het gemak gaan we er even van uit dat je linkerzijde pijnlijk is (linkerbil, -been, -voet). Ga met je linker bil op de massagebal zitten en zoek naar de pijnlijke plek, de zogenaamde triggerpoints. That’s it!
Start daarnaast met het rekken van je diepe bilspier, de piriformis. Hoe moet je de piriformis rekken?
- Ga rustig op je rug liggen
- Laat je rechterbeen gestrekt liggen en leg je linkervoet net boven je knie neer. Je vormt nu een “4”
- Trek vervolgens je rechterknie naar de borst.
- Je rekt nu je piriformis ofwel de diepe bilspier.
Daarnaast kun je bij spierspanning in de rest van het lichaam gebruik maken van een zogenaamde foamroller.
Tip 2: Blijf in beweging
Bewegen met (forse) rugklachten is niet altijd even makkelijk, soms zelfs pijnlijk. Vroeger gaven artsen het advies om bedrust te houden. Met de huidige kennis weten we dat je zo snel mogelijk in beweging moet komen. Het advies is maximaal 2 dagen bedrust. Door in beweging te komen houd je de spieren soepel en bevorder je de bloedsomloop. Dit is belangrijk voor het herstel van de rugpijn.
Tip 3: Wissel verschillende houdingen af
Probeer zo veel mogelijk verschillende houdingen af te wisselen. Doorbreek periodes van (lang) zitten of liggen met een stukje lopen. Zorg tijdens het zitten voor een stabiele zithouding, met je rug ondersteund tegen de leuning en je voeten plat op de grond.
Tip 4: Neem pijnstillers
Pijnstillers verhelpen de rugpijn niet. Ze kunnen ervoor zorgen dat de “scherpe kantjes” van de pijn af worden gehaald. Hierdoor zult u makkelijker in beweging kunnen komen en minder belemmerd worden door de klachten. Probeer bij rugpijn eerst paracetamol. Mocht dit niet werken probeer dan een pijnstiller met een ontstekingsremmende werking zoals ibuprofen. Paracetamol en ibuprofen zijn beide verkrijgbaar bij de drogist.
LET OP: Lees voor gebruik de bijsluiter.
Tip 5: Probeer stress te vermijden of verminderen
Vanuit het lichaam worden signalen naar de hersenen verstuurd. Deze signalen worden in de hersenen soms ten onrechte vertaald als pijn. Op dit moment wordt er pijn gevoeld, maar is er geen daadwerkelijke schade. Stressklachten gaan vaak gepaard met lichamelijke klachten. Waar mogelijk probeer stress te verminderen of zelfs te vermijden. Probeer eens ontspanningstechnieken of mindfulness. Op YouTube staan hier voldoende filmpjes over, daarnaast is de meditatie-applicatie “Headspace” het proberen waard.
BONUS Tip: Doe iets aan je rugpijn!
Verwacht van bovenstaande tips niet dat ze de rugklachten verhelpen. De tips zijn bedoeld om de rugklachten dragelijker te maken. Om snel en blijvend van de rugpijn af te zijn is het verstandig om contact op te nemen met een fysiotherapeut. Door onze unieke aanpak met de OriGENE behandelmethode kunnen wij vaak op korte termijn de klachten reduceren. Door de rug op de juiste wijze te trainen zal de kans op rugklachten in de toekomst geminimaliseerd worden.
Bij Spinesport voorziet een gespecialiseerde fysiotherapeut u van advies op maat. Wij helpen u graag zo snel mogelijk van uw rugklachten af.
Maak een afspraak op één van onze locaties
Veel voorkomende rugklachten
Lees hier meer over OriGENE behandeling of neem vrijblijvend contact op voor meer informatie over OriGENE behandeling bij ischias of andere rugklachten.
Literatuurbronnen:
- https://www.webmd.com/back-pain/guide/sciatica-symptoms
- https://www.dutchspinesociety.nl/images/stories/Publiek/Richtlijnen/richtlijn_lumbosacraal_radiculair_syndroom_2008.pdf
- https://www.webmd.com/back-pain/ss/slideshow-visual-guide-to-sciatica
- https://www.pijnstillerinfocentrum.nl/nl/soorten-pijn/rugpijn
- https://link.springer.com/article/10.1007/s12178-008-9021-8
- https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/lumbosacraal-radiculair-syndroom
Laatste update: door Nicky Nellen